26 kwietnia 2023

Marcin Brzezinski – inspektor policji. Życiorys niekonwencjonalny

Urodził się 25 września 1940 r. w Tomaszowie Mazowieckim, ówczesnym Generalnym Gubernatorstwie, gdzie rodzina została wywieziona przez okupanta i gdzie udała się jego matka. Matka (wtedy w ciąży) i ojciec, mieszkańcy Czempinia, aresztowani zostali przez nazistów jako przedstawiciele inteligencji polskiej, figurujący na niemieckich listach proskrypcyjnych, po więzieniu na Cytadeli Poznańskiej znaleźli się w obozach koncentracyjnych. Matka w Ravensbrück, a ojciec w Dachau i Mauthausen, gdzie w styczniu 1941 r. zostaje bestialsko zamordowany. Obecnie w czempińskiej szkole wisi tablica jego pamięci. Matka rodzi syna cudem zwolniona z obozu, określanego potem jako „piekło kobiet”. Rodzina zasłużona jest dla kultury i Wielkopolski, o znaczącym dorobku, przypomnianym chćby w 2004 r. w „Słowniku biograficznym Leszna” i zanalizowanym przez dr Janinę Małgorzatę Halec w opracowaniu „Brzezińscy z Czempinia” w „Roczniku Leszczyńskim 18-2018”.

Po wczesnej szkolnej młodości w Czempiniu i liceum w Kościanie miał według planów być architektem, a tymczasem kończy Wydział Elektryczny Politechniki Wrocławskiej ze specjalnością „sieci i systemy elektroenergetyczne”. Praca dyplomowa (wspólna z późniejszym wykładowcą akademickim dr. inż. Mieczysławem Kozakiem) wygrywa konkurs Stowarzyszenia Elektryków Polskich na najlepszą pracę  wydziałowo-uczelnianą.Będąc pracownikiem naukowo-technicznym na funkcji kierownika laboratorium w Samodzielnym Zakładzie Systemów Elektroenergetycznych Politechniki Wrocławskiej, nagradzany przez rektora, dokonuje kolejnej życiowej wolty podejmując w 1973 r. służbę w resorcie spraw wewnętrznych, w Wydziale do Walki z Przestępstwami Gospodarczymi Komendy Wojewódzkiej Milicji Obywatelskiej (KWMO) we Wrocławiu. Kończy jako prymus Studium Podyplomowe Akademii Spraw Wewnętrznych w Świdrze k. Warszawy, a także Podyplomowe Studium Kryminalistyki na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Wrocławskiego. Przechodzi ścieżkę awansów w stopniach i na stanowiskach, także w wojewódzkim Wydziale Dochodzeniowo-Śledczym, tzn. w pionach operacyjnym i śledczym, m.in. jako kierownik sekcji przemytniczo-dewizowej oraz pełniąc obowiązki kierownika sekcji nadzoru. W 1978 r. zostaje delegowany służbowo za granicę przez Wydział VII Biura do Walki z Przestępstwami Gospodarczymi Komendy Głównej MO, do bułgarskiego Słonecznego Brzegu do ochrony w okresie letnim polskich turystów przed dewizowymi oszustwami.

Po transformacji już w służbie w Policji zostaje w 1990 r. zastępcą naczelnika i kolejno naczelnikiem Wydziału Prezydialnego Komendy Wojewódzkiej Policji we Wrocławiu.W 1994 r. jest powołany na naczelnika wydziału terenowego nowego pionu, operacyjno-śledczego, scentralizowanego w Biurze do Walki z Przestępczością Zorganizowaną Komendy Głównej Policji (KGP), tworzy dolnośląsko-opolską strukturę tej służbyi kieruje nią nieprzerwanie przez następne lata.W 1995 r. bierze udział we Wrocławiu w seminarium zorganizowanym dla organów ścigania przez amerykański Departmentof Justice i polskie Ministerstwo Sprawiedliwości nt.ścigania przestępczości kryminalnej. W tym też roku odbywa pobyt stażowy w Policji Metropolitalnej (Scotland Yard) w Londynie, a w 1996 r. kurs Bundeskriminalamtu w Basdorf k. Berlina, pierwszy dla polskich służbo organizacji pracy „pod przykryciem”. W 2000 r. zostaje naczelnikiem dolnośląskiego wydziału nowopowstałego Centralnego Biura Śledczego(CBŚ) KGP, kontynuującego działania dotychczasowych struktur w zakresie rozprawiania się z wieloskalową przestępczością, w tym kwazimafijną. W 2000 r. uczestniczy w sympozjum w Waszyngtonie Federalnego Biura Śledczego (FBI) dla kierownictwa CBŚ nt. stosowania prawa. Współpracuje z policjami europejskimi, w tymm.in. z policją niemiecką z Saksonii i Dolnej Saksonii, także innymi służbami, np. brytyjskimi (NationalInvestigation Service) i amerykańskimi (Secret Service).Niekwestionowane są śledcze efekty tych lat. W 2002 r. zostaje mianowany przez komendanta głównego Policji inspektorem Policji.

Okres służby to jednocześnie czas wielostronnej aktywności i obowiązków okołosłużbowych, szczególnie nasilonych po ustrojowym przełomie.Po 1990 r. był przewodniczącym w KWPoficerskiego sądu honorowego. W latach 1991-97 jest członkiem Okręgowej Komisji we Wrocławiu Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce Instytutu Pamięci Narodowej.W 1997 r. przewodniczy policyjno-prokuratorsko-municypalnej delegacji Wrocławia do miasta partnerskiego Charlotte w amerykańskim stanie Północna Karolina. W II poł. lat dziewięćdziesiątych uczestniczy w pracach prokuratorsko-policyjnej stałej grupy roboczej, niemieckich landów wschodnich i polskich województw zachodnich, do spraw przestępczości zorganizowanej. W 2001 roku, jako reprezentant CBŚ KGP, znajduje się wdelegacji szefów Policji województw zachodnich do Landeskriminalamtu Brandenburgii, mającej na celu rozwój transgranicznej współpracy.

Po przejściu na emeryturę w 2004 r. pracował jako dyrektor biura zarządzania systemami bezpieczeństwa i jakości, pełnomocnik do spraw ochrony informacji niejawnych oraz wiceprezes zarządu w polsko-tureckiej firmie będącej inwestorem zastępczym budowy Centrum Szkolenia Sił Połączonych NATO (JFTC) w Bydgoszczy. Kres realizacji inwestycji towięcej czasu na kultywowanie rodzinnych tradycji. Już w 1994 r. wystawia  zbiory rodzinne polskiej grafiki artystycznej XX w.w Muzeum Okręgowym w Wałbrzychu, a w 2007 r. na Zamku w Gniewie, natomiast fragmenty twórczości wuja, uznanego artysty plastyka,Romualda Bogaczyka eksponuje w Lesznie na wystawie„Bogaczykowie w Lesznie” w 2011 r. i na dwóch wystawach w roku następnym.Wystawa o Bogaczykach prezentowała zarazem sylwetki, pamiątki, jak i dorobek twórczy rodziny. W 2019 r. opracowuje do druku nowele matki, będące według językoznawczych autorytetów wprowadzeniem gwary wielkopolskiej do literatury, wydane po raz pierwszy w 1938 r i wznowione w 1958 r., pod tytułem „Nieznajomi”, a także pozostawiony w formie rękopisów i maszynopisów dorobek pisarski. Książka (faktycznie w formie pism zebranych i m.in. z jego przedmową) wydana zostaje przez Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk (PTPN), ze środków finansowychUniwersytetu im. Adama Mickiewicza i Urzędu Gminy Czempiń, pod naukowym patronatem Pracowni Dialektologicznej Instytutu Filologii Polskiej Wydziału Filologii Polskiej i Klasycznej.Docenieni zostają redaktorzy edycji, gdyż wraz z dr. hab. Justyną Kobus i prof. zw. Jerzym Sierociukiem otrzymuje nominację do nagrody PTPN za najlepszą publikację o Wielkopolsce w 2020 roku.

        Odrębną życiową kartę stanowi udział w poszukiwaniach zaginionych i zagrabionych przez hitlerowców dóbr kultury oraz twórczość publicystyczna.Już w 1981 r., ze swoją ówczesną sekcją odzyskuje dla Archiwum Państwowego zaginione po wojnie archiwalia z rozszabrowanej biblioteki w pałacu Magnisów w Bożkowie k. Nowej Rudy, potężnego niegdyś junkierskiego rodu – zabytkowe dokumenty  z kancelarii króla Prus. Od 1978 r. uczestniczył, przez ponad ćwierćwiecze, w eksploracji Twierdzy Kłodzkiej, poszukując niemieckiego schowka z domniemanymi muzealiami, co opisał w 2011 r. w miesięczniku „Odkrywca”. W latach1993-95 pisze na łamach trzech dzienników wrocławskich o wojennych grabieżach i tajemnicach, a publicystyczne pisarstwo, podobne i pokrewne historycznie, kontynuuje w latach 2011-13 w periodykach „Odkrywca” i „Poszukiwacze”.Natomiast w latach 2013-21 był stałym felietonistą miesięcznika „Dylematy Policyjne”, na tematy - jak to określa - społeczne, prawne i mundurowe.

        Był współzałożycielem Stowarzyszenia Byłych Policjantów CBŚ i jest członkiem zarządu Stowarzyszenia Komendantów Policji Polskiej. Posiada odznaczenia państwowe i resortowe: Złoty Krzyż Zasługi, Srebrny Krzyż Zasługi (dwukrotnie), złotą odznakę „Za zasługi dla Policji”, złotą odznakę „Zasłużony policjant”, srebrną odznakę „Za zasługi dla finansów”, złotą, srebrną i brązową odznakę „Za zasługi w ochronie porządku publicznego”, brązową odznakę „W służbie narodu”, odznakę honorową „Za zasługi dla archiwistyki”.

         Sam mówi o sobie, że ma życiorys niekonwencjonalny, niestandardowy,mówi też, że zgrzeszyłby, gdyby na to narzekał.

 

 

                                                                                               Jerzy Włodarczak